Nie żyje Elżbieta II z dynastii Windsor, królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Była najdłużej panującym monarchą na świecie, oraz w historii Wielkiej Brytanii. 21 kwietnia skończyła 96 lat.
Pałac Buckingham potwierdził, że królowa zmarła w czwartek w zamku Balmoral, w jej oficjalnej rezydencji w Szkocji.
W czerwcu 2022 roku Brytyjczycy świętowali historyczny, platynowy jubileusz 70 lat zasiadania przez Królową Elżbietę II na tronie.
The Queen died peacefully at Balmoral this afternoon.
The King and The Queen Consort will remain at Balmoral this evening and will return to London tomorrow. pic.twitter.com/VfxpXro22W
— The Royal Family (@RoyalFamily) September 8, 2022
W ostatnich latach królowa Elżbieta II znacznie ograniczyła swoje oficjalne obowiązki, nie podjęła jednak decyzji o abdykacji. Uczestniczyła w najważniejszych uroczystościach państwowych, w których wcześniej towarzyszył jej mąż Filip Mountbatten, książę Edynburga, zmarły 9 kwietnia 2021 roku, w wieku 99 lat.
Elżbieta II pełniła głównie funkcję reprezentacyjną, podejmowała szefów państw i składała wizyty zagraniczne. Była też zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego. Faktyczną władzę w Wielkiej Brytanii sprawuje parlament.
Elżbieta II objęła tron 6 lutego 1952 roku, zaś uroczystość koronacji odbyła się później, 2 czerwca 1953 roku w Opactwie Westminsterskim. Ceremonię z katedry w Londynie po raz pierwszy w historii transmitowała telewizja. Arcybiskup Canterbury Geoffrey Fisher nałożył na głowę Elżbiety koronę św. Edwarda, a lordowie zawołali – “God save Queen Elizabeth!”:
Uznawana za symbol trwałości monarchii, Elżbieta II od lat cieszyła się poparciem przeważającej części Brytyjczyków. W 2012 roku królowa obchodziła diamentowy jubileusz panowania. Dziękując uczestnikom uroczystości, w krótkim wystąpieniu telewizyjnym powiedziała, że wszelkie dowody sympatii są dla niej źródłem natchnienia do dalszej działalności:
W 1996 roku Elżbieta II gościła w Polsce. Poparła wówczas nasze starania o wejście do Unii Europejskiej. Na przyjęciu na cześć królowej wydanym w Pałacu Prezydenckim przez Aleksandra Kwaśniewskiego monarchini wzniosła toast za pomyślność integracji Polski ze Wspólnotą:
“Nasza przyjaźń jest na pewno osadzona w historii. Silnie popieramy poszerzenie Unii Europejskiej i NATO. Z zadowoleniem przyjmujemy wasze dążenia do przystąpienia do tych instytucji”.
W okresie swego panowania, zaledwie cztery razy królowa wygłosiła nadzwyczajne orędzie do narodu. Było to między innymi w 1997 roku, przed pogrzebem tragicznie zmarłej w wypadku (31.08.1997) księżnej Diany. W telewizyjnym przemówieniu królowa Elżbieta II wyraziła głęboki smutek i poczucie straty, a Dianę określiła jako “osobę niezwykłą”:
“To, co mówię teraz do was jako królowa i babka, mówię z głębi serca. Po pierwsze chcę osobiście złożyć hołd Dianie. Była wyjątkową i pełną zalet osobą. Zawsze, nawet w ciężkich chwilach, nie traciła pogody ducha i uśmiechała się, obdarzając innych swoim ciepłem i dobrocią”.
Ostatnie nadzwyczajne orędzie do narodu Elżbieta II wygłosiła 5 kwietnia 2020 roku, w związku z pandemią koronawirusa. Królowa podziękowała medykom i wszystkim służącym swoją pracą i poświęceniem w czasie epidemii. Monarchini mówiła, że nadszedł czas próby, czas żałoby, jednak dzięki jedności i samodyscyplinie można będzie z niej wyjść zwycięsko:
“Chcę podziękować wszystkim, którzy są na pierwszej linii w służbie zdrowia, a także pracownikom opieki społecznej i wszystkim tym, którzy nie myśląc o sobie, wykonują swoje codzienne obowiązki poza domem, by wspierać nas wszystkich. Jestem pewna, że cały naród docenia każdą godzinę waszej ciężkiej pracy, która przybliża nas do powrotu do normalności”.
W ostatnich latach królowa brała udział tylko w najważniejszych uroczystościach państwowych i zagranicznych. W czerwcu 2019 roku w Portsmouth uczestniczyła w obchodach 75. rocznicy lądowania aliantów w Normandii, w której podczas II wojny światowej uczestniczyli przedstawiciele 15 narodów, w tym Polacy. Dziękując żołnierzom, Elżbieta II podkreśliła, że w licznych przypadkach ludzie ci ponieśli najwyższą ofiarę:
“Wielu z nich nigdy nie powróciło. Heroizm, odwaga i poświęcenie tych, którzy stracili życie, nigdy nie zostaną zapomniane. Z pokorą i wielką przyjemnością w imieniu nie tylko całego kraju, ale też całego wolnego świata, mówię: dziękuję”.
Brytyjska królowa rzadko zabiera publicznie głos, ograniczając się do ogólnych przesłań, po to by uniknąć wchodzenia w aktualne spory polityczno-społeczne. Jednak w lutym 2021 roku monarchini zachęciła do szczepień przeciw koronawirusowi. Podczas zdalnego spotkania z szefami służby zdrowia Elżbieta II podkreśliła, że przyjęcie zastrzyku to kwestia dbania o innych członków społeczeństwa.
Ze swoim mężem księciem Filipem, zmarłym 9 kwietnia 2021 roku, królowa przeżyła ponad 73 lata. Po jego odejściu podkreśliła, że zawsze był dla niej wsparciem.
20 listopada 1947 roku w Opactwie Westminsterskim księżniczka Elżbieta poślubiła Filipa – księcia Grecji i Danii, który zrzekł się tytułów grecko-duńskich i przeszedł z wyznania prawosławnego na anglikanizm. Przyjął nazwisko matki Battenberg w zanglicyzowanej formie Mountbatten, w dniu ślubu zaś otrzymał tytuł księcia Edynburga.
Ślub Elżbiety i Filipa był wielkim wydarzeniem:
“Kurtyna unosi się w górę! Będziemy świadkami największego ślubu tej epoki! Królowa i księżniczka Małgorzata Róża właśnie opuszczają Pałac Buckhingam i wyruszają na ceremonię, która odbędzie się w Westminster Abbey. Książę Filip również właśnie wyruszył na uroczystość. Już niedługo będziemy świadkami wielkiego wydarzenia, na które czekaliśmy od kilku miesięcy”.
Królowa Elżbieta II urodziła się 21 kwietnia 1926 roku w Londynie, jako córka Jerzego VI Windsora i Elżbiety Bowes-Lyon. Pochodziła w prostej linii od króla Egberta z dynastii saskiej, który w 829 roku zjednoczył Anglię pod swym panowaniem.
Na chrzcie otrzymała imiona: Elżbieta Aleksandra Maria. Była pierwszym dzieckiem księcia i księżnej Yorku, a także – trzecią w kolejności sukcesorką tronu. Sytuacja zmieniła się w 1936 roku, kiedy zmarł król Jerzy V, a tron objął jego najstarszy syn Edward VIII. Edward panował zaledwie 326 dni. Zrzekł się tronu dla Amerykanki Wallis Simpson, którą poślubił. Wtedy królem został ojciec Elżbiety – Jerzy VI, a ona – przyszłą następczynią tronu.
Księżniczka Elżbieta spędziła dzieciństwo w Londynie i w wiejskich rezydencjach dziadków. Edukację odebrała w domu pod kierunkiem Henryego Martena, późniejszego zastępcy rektora Eton College. Studiowała historię konstytucyjną, prawo, sztukę i muzykę. Pobierała także lekcje jazdy konnej. W czasie II wojny światowej została przeszkolona na kierowcę i mechanika, była oficerem w Pomocniczej Służbie Terytorialnej, awansując do stopnia kapitana.
6 lutego 1952 roku Elżbieta wstąpiła na tron Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Objęła panowanie po śmierci ojca króla Jerzego VI. Miała wówczas 25 lat. Uroczystość koronacji odbyła się później, 2 czerwca 1953 roku w Opactwie Westminsterskim.
Obejmując tron, Elżbieta II była matką dwojga dzieci: księcia Walii – Karola i księżniczki Anny. Potem urodziła jeszcze dwóch synów: Andrzeja i Edwarda.
/IAR/RadioRAMPA/
Zdjęcie: Royal Family/Twitter
