Pokojową Nagrodę Nobla przyznano obrońcom praw człowieka z Białorusi, Rosji i Ukrainy. To według noblowskiego komitetu oddanie hołdu tym, którzy działają na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, a tym samym pokoju na świecie.
Laureat Pokojowej Nagrody Nobla Aleś Bialacki – założyciel białoruskiego ruchu obrony praw człowieka „Wiasna” – od ponad roku jest przetrzymywany w areszcie, a ruch „Wiasna” już wcześniej został zlikwidowany. W ostatniej przed aresztowaniem rozmowie z Polskim Radiem Aleś Bialacki mówił o tworzeniu dokumentacji przestępstw reżimu:
„Rozpoczynamy rejestrowanie przypadków stosowania tortur, pobić i poranień, do których doszło w trakcie zatrzymań, w transporcie, w komisariatach milicji i w więzieniu, gdy człowiek już siedzi”. Norweski Komitet Noblowski zaapelował o uwolnienie Alesia Bialackiego. Przewodnicząca Komitetu Noblowskiego Berit Reiss-Andersen wyraziła nadzieję, że Aleś Bialacki osobiście odbierze przyznaną mu nagrodę.
Komitet noblowski przyznał również Pokojową Nagrodę rosyjskiemu Centrum Obrony Praw Człowieka „Memoriał”, które ujawnia przypadki represji, pomaga ich ofiarom i dokumentuje zbrodnie popełnione w okresie Związku Sowieckiego. Szef sekcji Polskiej Stowarzyszenia „Memoriał” Aleksandr Gurianow tuż przed decyzją władz Rosji o likwidacji organizacji wyrażał obawę o bezpieczeństwo zgromadzonych w archiwach dokumentów potwierdzających zbrodnie popełnione w okresie sowieckim i we współczesnej Rosji: “Będziemy się starali jakoś je uratować, pamięć ludzka jest bardzo zawodna, trzeba te fizyczne nośniki jakoś ratować”.
Trzecim laureatem Pokojowej Nagrody Nobla jest ukraińska organizacja Centrum Wolności Obywatelskich. “Tegoroczna Pokojowa Nagroda Nobla to przekaz w stronę Kremla o tym, że Rosja czyni zło” – tak decyzję komitetu noblowskiego skomentował prof. Ihor Kozłowski – członek zarządu Centrum Wolności Obywatelskich. “Nagroda jest swego rodzaju prezentem dla Putina, który dziś obchodzi swoje urodziny. Przekaz płynący do Kremla mówi – to Ty jesteś katem, cały świat o tym wie i zło nazywa złem. A ty jesteś tego zła uosobieniem” – powiedział prof. Kozłowski.
Historyk, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, profesor Jan Żaryn ocenił, że przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla obrońcom praw człowieka z Białorusi, Rosji i Ukrainy stanowi ważny element rozbijania imperialnego państwa. “Trzeba jednoznacznie wskazać, że dobro jest po tej stronie, która walczy z imperialnymi, zastanymi rzeczywistościami na tym terenie Europy” – podkreślił prof. Jan Żaryn. Historyk dodał, że nagroda Nobla przyznana dla Solidarności też była ważnym elementem walki z sowieckim reżimem.
Pokojowy Nobel jest przyznawany od 1901 roku i stanowi wyraz najwyższego uznania dla osób i organizacji działających na rzecz pokoju. Uroczyste wręczenie nagrody odbywa się 10 grudnia w Oslo.
Dotychczas Pokojowa Nagroda Nobla została wręczona 102 razy, przy czym dwukrotnie wyróżnione zostały trzy osoby – w 1994 i 2011 roku, 31 razy nagrodę odebrało dwoje laureatów, a 69 razy wyróżniono jedną osobę lub organizację. Nagrodą uhonorowano łącznie 137 osób i organizacji, w tym 109 to laureaci indywidualni, a 28 to organizacje. W gronie pokojowych noblistów jest Lech Wałęsa. Otrzymał wyróżnienie w 1983 roku jako przywódca “Solidarności”.
/IAR/RadioRAMPA/
Zdjęcie: The Nobel Peace Prize
