Od 1947 r. Polska chroni autentyczną przestrzeń i pozostałości po niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady, a także upamiętnia jego historię. Było to możliwe poprzez utworzenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Tereny byłego obozu, a także wystawa Miejsca Pamięci odwiedzają każdego roku ludzie z całego świata. W 2016 r., po raz pierwszy w historii, liczba odwiedzających przekroczyła 2 miliony.
Każdy ocalały z Auschwitz ma do opowiedzenia wyjątkową i indywidualną historię. Dzięki słowom świadków Miejsce Pamięci może opowiedzieć historię 1,1 miliona osób – przede wszystkim Żydów, ale także Polaków, Romów i sowieckich jeńców wojennych, zamordowanych przez niemieckich nazistów w obozie. Historia ta wydarzyła się w środku Europy, w najbardziej zaawansowanym technologicznie społeczeństwie tamtego okresu. Pamięć o tej tragedii jest naszym obowiązkiem.
Teraz, 72 lata po wyzwoleniu obozu, po raz pierwszy w historii, o Auschwitz i jego znaczeniu opowie objazdowa wystawa monograficzna „Auschwitz”. Odwiedzi ona 14 miast: 7 w Europie i 7 w Ameryce Północnej po to, aby przybliżyć historię Auschwitz milionom ludzi. Ekspozycja zostanie otwarta 1 grudnia w Madrycie w Centrum Wystawowym Arte Canal, gdzie będzie prezentowana do 17 czerwca 2018 r.
Na ekspozycji pokazanych zostanie ponad 600 oryginalnych przedmiotów, pochodzących w większości ze Zbiorów Muzeum Auschwitz. Przedmioty były do tej pory wypożyczane do różnych muzeów i instytucji. Ten projekt jednak jest przykładem bezprecedensowej współpracy przy tworzeniu międzynarodowej wystawy prezentującej autentyczne obiekty w narracyjnym kontekście historii obozu, m.in. oryginalny barak z Auschwitz III-Monowitz.
Projekt zakłada także wypożyczenia z różnych instytucji międzynarodowych, jak np. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie czy Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, różne muzea Holokaustu z Ameryki Północnej i Europy, jak również od ocalonych oraz prywatnych kolekcjonerów.
Na wystawie znajdzie się także oryginalny niemiecki wagon towarowy „Model 2”, który był wykorzystywany przez Deustche Reichsbahn podczas drugiej wojny światowej do transportu żołnierzy, jeńców wojennych, ale także podczas deportacji Żydów do gett i ośrodków zagłady w okupowanej Polsce.
Dzięki tym unikatowym przedmiotom możliwe będzie opowiedzenie o najważniejszych tematach z historii Auschwitz, a także przybliżenie losów wszystkich grup ofiar: Żydów deportowanych na Zagładę, Polaków, Sinti i Romów, czy sowieckich jeńców wojennych. Poza tym niektóre obiekty pokażą również świat sprawców – esesmanów, którzy stworzyli i zarządzali tym największym niemieckim nazistowskim obozem.
“Nie tak dawno, nie tak daleko” – ten podtytuł wystawy przypomina, że Auschwitz był częścią nowoczesnej historii, a pamięć o Auschwitz jest częścią nowoczesnego świata. Jednym z głównych celów jest pokazanie, jak takie miejsce powstało i co oznacza ona dla naszego postrzegania człowieka.
– Świat zmierza dziś w niepewnych kierunkach. Tym bardziej musimy oprzeć się na mocnych fundamentach naszej pamięci. Auschwitz i tragedia Szoa są jednym z tych fundamentów, które nie sposób ominąć w tworzeniu nowego oblicza świata – powiedział dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M.A. Cywiński.
– Nic nie zastąpi wizyty w oryginalnym miejscu największej zbrodni XX wieku, ale wystawa, którą będą mieli okazję obejrzeć ludzie w tak wielu krajach, może stanowić dla wszystkich wielki krzyk ostrzeżenia przed perspektywą budowaną na nienawiści, rasizmie, antysemityzmie i bezdennej pogardzie dla drugiego człowieka – dodał dyrektor Cywiński.
– Wystawa będzie formą podróży przez naturę człowieka doświadczaną przez „dwoistą” historię obozu: Auschwitz jako fizycznego miejsca, ale też Auschwitz jako symbolu i metafory, przejawu ludzkiego barbarzyństwa – powiedział Luis Ferreiro z firmy Musealia, kierujący projektem wystawy.
– Pokaże ona także Auschwitz w jego kontekście historycznym, pozwalając odwiedzającym zobaczyć zarówno przedwojenne lata polskiego Oświęcimia, a także późniejszych system terroru utworzony przez niemieckiego okupanta – dodał Ferreiro.
Wystawa tworzona jest we współpracy Musealia i stworzonego przez nią międzynarodowego zespołu ekspertów kierowanych przez dr. Roberta Jana van Pelta oraz kuratorów, konserwatorów archiwistów i historyków z Centrum Badań Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, kierowanego przez dr. Piotra Setkiewicza.
Więcej informacji o ekspozycji oraz biletach dostępnych jest na stronie www.auschwitz.net
Źródło: Auschwitz Memorial / Auschwitz.org
