Polacy, Maryla i Walery Zbijewscy zostali w środę odznaczeni pośmiertnie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawanym przez izraelski instytut Yad Vashem osobom, które ratowały Żydów przed Zagładą podczas II wojny światowej.
W uroczystości, która odbyła się w ambasadzie Izraela w Waszyngtonie z okazji obchodzonego w środę Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu wziął udział prezydent USA Barack Obama.
Medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata otrzymały pośmiertnie cztery osoby: Amerykanie: Roddie Edmonds i Lois Gunden oraz polskie małżeństwo Maryla i Walery Zbijewscy, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów podczas II wojny światowej.
W imieniu państwa Zbijewskich odznaczenie odebrał ich wnuk, Wojtek Zbijewski. Obecna była też uratowana przez Zbijewskich Elżbieta Wilk, która miała niespełna 3 lata, gdy wybuchła wojna.
Ojciec Elżbiety Wilk, Mieczysław Fester zmarł w warszawskim getcie, a matce Janinie udało się z nią uciec tuż przed likwidacją dzielnicy żydowskiej. Początkowo ukrywały się u przyjaciół – Eugenii i Tadeusza Kucharskich – na Woli. Ale ich dom został zbombardowany przez Niemców i musiały szukać nowego schronienia.
Wówczas Elżbietę wzięli do siebie przyjaciele sprzed wojny, państwo Zbijewscy, którzy mieli dwójkę synów. Została u nich dopóty, dopóki inni znajomi – działacze polskiego podziemia, nie pomogli wyrobić dla niej i jej matki fałszywych papierów. To dzięki nim udało się zdobyć mieszkania na Grochowie, w którym obie kobiety przebywały do końca wojny.
Już po wojnie, w wieku 25 lat Elżbieta Wilk – jak opowiadała w rozmowie z PAP – wyjechała do USA, gdzie ukończyła studia i pracowała jako biochemik w jednym z laboratoriów. Aż do śmierci Zbijewskich pozostała z nimi w kontakcie, odwiedzała przy okazji podróży do Polski, wysyłała leki z USA.
To dzięki jej staraniom i odnalezionym niedawno rodzinnym dokumentom, Yad Vashem uznało Zbijewskich za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. “Nie mogę im się odwdzięczyć, bo trudno odwdzięczyć się za takie poświęcenie, ale jestem szczęśliwa, że zostali uhonorowani” – powiedziała PAP.
– Słuchając tych historii musimy zadać sobie pytanie, jak my byśmy zareagowali? Czy pokazalibyśmy miłość Walerego i Maryli Zbijewskich, którzy mogli być zastrzeleni za otwarcie swego domu dla 5-letniej dziewczynki. Ale dbali o nią jak o własne dziecko i zapewnili jej bezpieczeństwo, schronienie i ciepło – powiedział Barack Obama podczas uroczystości.
Źródło: http://www.kurier.pap.pl
