Dla 70 proc. Polaków Wielkanoc jest świętem rodzinnym, dla 46 proc. to przeżycie religijne

Dla 70 proc. Polaków Wielkanoc jest świętem rodzinnym, a dla 46 proc. to przeżycie religijne – wynika z najnowszego badania CBOS.

Dla ponad dwóch piątych dzień Zmartwychwstania Pańskiego to miła tradycja, a dla co ósmego – okazja do wypoczynku.

Jak wynika z badania, Wielkanoc w zdecydowanie większym stopniu niż święta Bożego Narodzenia odbierane są jako religijne – w grudniu 2015 r. 23 proc. respondentów twierdziło, że Boże Narodzenie jest dla nich świętem religijnym, podczas gdy w odniesieniu do Wielkanocy deklarację taką złożyło dwukrotnie więcej osób.

CBOS zauważa – od 2000 do 2014 r. – trend spadkowy w postrzeganiu Wielkanocy przez pryzmat wiary (odpowiednio: 2000 r. – 50 proc., 2005 r. – 47 proc., 2010 r. – 46 proc., 2014 r. – 44 proc.). Ponadto w stosunku do lat poprzednich sondażownia zauważa znaczący wzrost znaczenia rodzinnego aspektu świąt wielkanocnych (2005 r. – 61 proc., 2010 r. – 62 proc. czy 2014 r. – 63 proc.).

Z badania wynika, że najsilniej sposób postrzegania świąt wielkanocnych różnicuje religijność (rozumiana jako deklarowana częstość udziału w praktykach religijnych) oraz deklarowana wiara, przy czym różnice dotyczą przede wszystkim postrzegania tych świąt przez pryzmat tradycji i religii.

Im częstszy udział w praktykach religijnych i im głębsza deklarowana wiara, tym częstsze deklaracje religijnego przeżywania Wielkanocy, natomiast nieuczestniczeniu w praktykach (sporadycznemu w nich udziałowi) lub definiowaniu siebie jako osoby niewierzącej towarzyszy traktowanie Wielkanocy w kategoriach tradycji.

CBOS zauważa, że postrzeganie Wielkanocy jako tradycji bądź przeżycia religijnego różnicują też – choć w nieco mniejszym stopniu – poglądy polityczne.

Dla osób, które identyfikują się z prawicą, święta wielkanocne to przede wszystkim przeżycie religijne. Z kolei badani, którym bliżej do lewicy, częściej postrzegają Wielkanoc jako miłą tradycję.

Spośród wielkopostnych i wielkanocnych zwyczajów o charakterze religijnym najczęściej praktykowane jest zachowywanie postu w Wielki Piątek (84 proc.). Mniej więcej dwie trzecie dorosłych Polaków przystępuje do spowiedzi wielkanocnej (68 proc.) bądź posypuje głowę popiołem w Środę Popielcową (65 proc.).

Nieco mniej osób bierze udział w kościelnych obchodach Triduum Paschalnego (59 proc.) lub w rekolekcjach wielkopostnych (57 proc.). Relatywnie najmniej deklaracji uczestnictwa CBOS zebrał w odniesieniu do nabożeństwa drogi krzyżowej lub gorzkich żalów (52 proc.) i rezurekcji (48 proc.).

Z badania wynika, że w ostatnich dziesięciu latach zauważalny jest spadek wśród deklaracji udziału w spowiedzi wielkanocnej – o 11 punktów proc. w porównaniu z 2006 r. (79 proc.).

Czynnikami różnicującymi deklarowany udział w praktykach religijnych związanych z Wielkim Postem i Wielkanocą – poza wiarą i praktykowaną religijnością – są też: płeć, miejsce zamieszkania, wiek, wykształcenie i poglądy polityczne.

We wszystkich analizowanych praktykach częściej uczestniczą kobiety niż mężczyźni. Odsetek deklaracji udziału spada wraz z wielkością miejscowości zamieszkania, wykształceniem badanych i poglądami lewicowymi.