Nadchodzą wakacje. Wielu z nas spodziewa się wizyty swoich najbliższych i znajomych z Polski. Pierwszym krokiem, który dokonany musi zostać w Polsce, to otrzymanie odpowiedniego rodzaju wizy amerykańskiej. Najczęściej w celu odwiedzin i pobytu wakacyjnego, nasi rodacy ubiegają się o wizę turystyczną, która zezwala na pobyt, jak sama nazwa wskazuje, w celach czysto turystycznych, nie zarobkowych.
Należy jednak pamiętać, że po przylocie do USA, jeszcze przed opuszczeniem lotniska, każdy posiadacz wizy, poddany zostanie kontroli przez pracowników amerykańskich służb imigracyjnych. To w trakcie tej rozmowy zapadnie ostateczna decyzja o pozwoleniu na wjazd do USA. Celem kontroli jest sprawdzenie paszportu i wizy, pobranie odcisków palców i sprawdzenie celu wizyty (informacje zgadzać muszą się z zadeklarowanymi przez podróżującego i z jego historią). Kiedy taka “rozmowa kontrolna” przebiega pomyślnie, już wkrótce witamy swoich bliskich.
Niestety, zdarzają się przypadki, że kontrola przy stanowisku urzędnika imigracyjnego nie wystarcza i osoba przybywająca z Polski, zaproszona jest na szczegółową kontrolę. Co w takiej sytuacji? Jakie możliwe są scenariusze? Oto informacje nadesłane do nas przez Konsulat RP w Nowym Jorku:
1) Szczegółowa kontrola graniczna
Czyli indywidualna rozmowa podróżnego z oficerem imigracyjnym odbywająca się w wyznaczonych do tego biurach służb imigracyjnych ma na celu wyjaśnienie wątpliwości i nieścisłości, które pojawiły się w czasie rutynowej kontroli granicznej. Rozmowa odbywa się wg ustalonego scenariusza i spisuje się z niej protokół, który na zakończenie przedstawiany jest do podpisu osobie przesłuchiwanej. W przypadku braku znajomości języka angielskiego, rozmowa odbywa się z udziałem tłumacza. Zadawane są standardowe pytania mające na celu ustalenie czy podczas poprzednich pobytów osoba nie przekroczyła dozwolonego czasu pobytu lub czy np. posiadacz wizy turystycznej nie pracował w USA zarobkowo. W przypadku pierwszego pobytu weryfikuje się dane związane ze zgłoszonym celem pobytu. Porównuje się także uzyskane informacje z tymi, których przyjezdny udzielił we wniosku wizowym czy w rozmowie z konsulem. Służby graniczne mogą też weryfikować przekazywane przez podróżnych informacje z innymi instytucjami czy wskazanymi osobami, np. ewentualnym pracodawcą.
2) Odmowa wjazdu do USA
Jeżeli w trakcie szczegółowej kontroli zebrane informacje będą wskazywały na to, że doszło do naruszenia przepisów imigracyjnych w przeszłości lub, że deklarowany cel podróży do USA odbiega od rzeczywistego, oficer imigracyjny wyda decyzję o odmowie wjazdu na teren USA.
W takiej sytuacji podróżni są odsyłani do krajów swojego pochodzenia. Nie ma możliwości odwołania się od takiej decyzji lub skonsultowania się z adwokatem. Osoba, której odmówiono wjazdu powinna uzyskać kopię podpisanego przez siebie protokołu. W zależności od skali naruszenia przepisów imigracyjnych, mogą zostać wydane: decyzja o przyspieszonym wyjeździe z USA (tzw. expedited removal), której konsekwencją jest pięcioletni zakaz wjazdu do USA lub decyzja o umożliwieniu podróżnemu wycofania swojego wniosku o wjazd do USA, która nie łączy się z zakazem wjazdu. Dopiero po powrocie do Polski, osoby, które uważają, że bezpodstawnie odmówiono im prawa wjazdu na terytorium Stanów Zjednoczonych z powodu niedokładnych lub niewłaściwych informacji na ich temat w amerykańskich bazach danych, mogą zwrócić się z zapytaniem w swojej sprawie do U.S. Department of Homeland Security (www.dhs.gov/trip). Możliwe jest również uzyskanie informacji o powodach, dla których doszło do odmówienia wjazdu na terytorium USA (Customs and Border Protection Customer Service Center, www.help.cbp.gov/app/home).
3) Oczekiwanie na powrót do Polski
W przypadku przylotu do Nowego Jorku, jeżeli czas oczekiwania na lot powrotny do kraju wynosi 12 godzin lub mniej, podróżni oczekują na powrót w wyznaczonym do tego na lotnisku pomieszczeniu. Każda osoba, której odmówiono wjazdu do USA ma prawo do kontaktu z właściwym konsulatem polskim oraz z oczekującą na nią rodziną. Oficerom amerykańskim należy zgłaszać konieczność przyjmowania leków lub ewentualne problemy zdrowotne. Osoby oczekujące na powrót nie mogą poruszać się po terenie lotniska, ale mają oczywiście zapewnione posiłki i wodę. Jeżeli na lot powrotny do kraju trzeba czekać dłużej niż 12 godzin, podróżnych przewozi się do zakładu karnego Elizabeth Detention Center w New Jersey, w którym oczekują na lot w osobnych, przeznaczonych odpowiednio dla kobiet i dla mężczyzn celach. Ze względów bezpieczeństwa podróżni nie mają dostępu do swoich rzeczy, muszą też przebrać się w specjalne uniformy. W każdej celi jest natomiast telefon i możliwość wykonania bezpłatnego telefonu do polskiego konsulatu i rodziny. W ośrodku panują dobre warunki i chociaż przebywające w nim osoby są całkowicie odseparowane od więźniów oraz mają zapewnione wszystkie podstawowe potrzeby (posiłki, opieka medyczna, sanitariaty), pobyt w placówce o więziennym charakterze jest szokujący dla osób, które nie miały wcześniej do czynienia z tego typu miejscami. Warto wiedzieć i pamiętać, że wcześniejsze naruszenia amerykańskiego prawa imigracyjnego czy wprowadzenie urzędników w błąd w trakcie procesu ubiegania się o wizę mogą skutkować odmową wjazdu na teren USA, a w konsekwencji pobytem w Elizabeth Detention Center.
BARDZO WAŻNE:
Konsul polski nie ma wpływu na decyzje władz imigracyjnych odmawiające obywatelom polskim wjazdu na terytorium Stanów Zjednoczonych.
Może jedynie przekazać informacje rodzinie, ustalić jakim lotem dana osoba wróci do Polski i czy na lot powrotny oczekuje na lotnisku, czy też została przewieziona do aresztu w Elizabeth.
DANE KONTAKTOWE KONSULATU RP W NOWYM JORKU:
Consulate General of the Republic of Poland in New York
233 Madison Avenue (Jan Karski Corner)
New York, NY 10016
Centrala telefoniczna: (646) 237-2100
Poza normalnymi godzinami pracy urzędu, w sytuacjach nadzwyczajnych, szczególnie tych zagrażających zdrowiu lub życiu obywateli polskich, Konsulat prosi o kontakt na numer alarmowy (917) 520-0032.
